Gdje je Dodik bio 5.oktobra ?

A tek gdje je Milorad Dodik bio 6. oktobra, dan nakon sloma režima Slobodana Miloševića, u Srbiji? Naravno, na pobjedničkoj strani. Dobre odnose sa tadašnjom opozicijom u Srbiji počeo je održavati još od ranije, od trenutka kada je Milošević za međunarodni faktor prestao biti „faktor mira i stabilnosti“ i kada je njegov politički kraj bio više nego siguran.

Ovdje se sve brzo zaboravi, pa se i to zaboravilo – da je Milošević jedan od najzaslužnijih za Dodikov politički uzlet.

Upravo je on predstavnicima koalicije „Sloga“ na svom legendarnom kanabeu krajem 1997. saopštio ime novog mandatara za sastav Vlade RS. Pošto se „voždu“ sa Dedinja nije protivriječilo, Dodik je 18. januara naredne godine postao entitetski premijer. Bilo je to, vrijeme kada je u Dodiku u jedno jedro duvao Milošević, a u drugo Meldin Olbrajt koja ga je odmilja prozvala „daškom svježeg vjetra na Balkanu”.

Prethodno je Biljana Plavšić, predsjednica Republike Srpske, mandat ponudila Mladenu Ivaniću, tada nestranačkoj ličnosti. Bilo je to nakon vanrednih parlamentarnih izbora, koje je raspisala nakon razlaza sa Karadžićem i Krajišnikom u SDS-u.

Na ovim izborima Biljana Plavšić i koalicija „Sloga“, koji su osim njenog, novoformiranog SNS-a, činili i Socijalisti i Dodikov SNSD, došli u poziciju da mogu formirati Vladu.

Nakon što je Ivanić odbio ponudu, predstavnici koalicije su otišli na sastanak kod Miloševića u Beograd. Jedan od učesnika tog sastanka tvrdi da su svi bili iznenađeni kada im je Milošević „sugerisao“ da mandat povjere „mladom i energičnom Dodiku“.

„Ako neće Ivanić, onda imate mladog i energičnog Milorada Dodika“, kako tvrdi jedan od učesnika tog sastanka, doslovno je rekao Milošević

Bila su to vremena kada se nakon potpisivanja mira u Dejtonu, Milošević iznenada našao u milosti kod „zapadnih saveznika, koji ga častiše epitetom „Faktor mira i stabilnosti na Balkanu“.

Iako su od početka dosljedno provodili njegovu politiku u BiH, Radovan Karadžić i njegova paljanska svita, su još u vrijeme rata, zahladnili odnose sa Miloševićevim režimom u Beogradu.

Od „bratskih“, odnosi između Karadžića i Miloševića su sve više poprimali odnose dva rivala za titulu „svesrpskog vožda“. U Njihovom tihom odmjeravanju snaga, prevagu je odnosio onaj ko je imao veću silu iza sebe, ali i preko pipaka srbijanskog DB-a na čelu sa Jovicom Stanišićem, jak uticaj po dubini tadašnjih struktura u ratnoj RS.

Bio je to prije svega sukob obavještajnih i paraobavještajnih struktura sa dvije strane Drine. Naravno, debelo povezanih sa unosnim kriminalnim poslovima.

Jedni su služili Karadžiću i Palama, drugi Miloševiću i Dedinju.

Sukobi su eskalirali dvije godine nakon rata kada dolazi do puča u tada vladajućem SDS-u i kada Biljana Plavšić i „Sloga“ preuzimaju vlast. Uz svesrdnu pomoć međunarodnih snaga – SFOR-a.

Jedva skupljena skupštinska većina koja je 18. januara 1998. izabrala Vladu RS na čelu sa Miloradom Dodikom, ubrzo je došla u krizu. Baš nekako u vrijeme kada je Milošević zbog sve otvorenijeg sukoba sa Zapadom i rata na Kosovu, prestao biti „Faktor mira i stabilnosti“ i postao onaj stari „Balkanski kasapin“. Kada je u proljeće 1999. godine Srbija pod njegovim režimom klizila u ratni sukob sa NATO alijansom, Dodik je opet izabrao pobjedničku stranu i postao oštar kritičar Miloševića. Počelo je vrijeme njegovog velikog prijateljsta sa Demokratskim opozicijom u Srbiji.

Prethodno je OHR smijenio njegovog političkog protivnika Nikolu Poplašena sa pozicije predsjednika RS, koju je osvojio na izborima 1998. godine pobijedivši Biljanu Plavšić. Nikola Poplašen je bio član Srpske radikalne stranke, čija je stvarna centrala bila u Beogradu, na čelu sa Vojislavom Šešeljom. Iako je u to vrijeme Dodika, u svom stilu nazivao najpogrdnijim imenima, njihov odnos iza očiju javnosti bio je nešto drugačiji. U to vrijeme, Dodikov koalicioni partner Socijalistička partija je uskratila podršku njegovoj Vladi. Tada Vojislav Šešelj zove pojedine poslanike SRS u Skupštini RS, tražeći od njih da daju podršku Dodiku.

U jesen 2000. godine održani su izbori i u BiH i u Srbiji. I Dodik i Milošević su bili gubitnici. Bio je to kraj Slobodana Miloševića, ali ne i njegove politike. Njegove mlade nade danas vladaju i u Beogradu i u Banjaluci. Dodik se na vlast vratio već 2006, a šest godina poslije, u Srbiji je počela „epoha“ Aleksandra Vučića. I Dodik se po starom običaju odmah prilagodio. Odbacio svoje demokratske prijatelje, i sklopio savez sa novom vlašću u Beogradu. Vučić i Dodik, konačno su zatvorili krug „svesrpskog političkog jedinstva“. Legenda kaže da su ujedinili i one posvađane strane iz srpskog podzemlja devedesetih. Naravno sve sa (para)obavještajnim elementom, ali o tom nekom drugom prilikom.

Miljan Kovač